بررسی ساختار و طبقات فراماسونری

فراماسونری یکی از انجمن‌های برادری قدیمی در جهان است که به دلیل ساختار سلسله‌مراتبی و استفاده از نمادها شناخته می‌شود. این انجمن در طول تاریخ موضوع بحث‌ها و مطالعات گوناگونی بوده است. در این وبلاگ، ساختار و طبقات این سازمان به صورت توصیفی ارائه می‌شود.

مقدمه‌ای بر سازمان فراماسونری

فراماسونری خود را به عنوان "یک نظام اخلاقی که از طریق تمثیل و نماد آموزش داده می‌شود" معرفی می‌کند. این انجمن که ریشه‌های خود را به اصناف سنگ‌تراشان قرون وسطی مرتبط می‌داند، بر اصولی مانند برادری، حقیقت‌جویی و همیاری متمرکز است.

ساختار این سازمان بر پایه واحدهایی به نام "لژ" (Lodge) استوار است. لژها مکان‌هایی هستند که در آن مراسم مربوط به این انجمن برگزار شده و اعضا در درجات مختلف آن پیشرفت می‌کنند.

بخش اول: ساختار پایه؛ لژ آبی (Blue Lodge)

هر فردی که به فراماسونری می‌پیوندد، مسیر خود را از "لژ آبی" یا "لژ نمادین" (Symbolic Lodge) آغاز می‌کند. این بخش، اساس فراماسونری را تشکیل می‌دهد و گذراندن آن برای ورود به مراتب بعدی ضروری است. لژ آبی شامل سه درجه اصلی است که به "درجات پیشه‌وری" (Craft Degrees) معروف هستند:

۱. درجه اول: شاگرد تازه‌وارد (Entered Apprentice)

این درجه، اولین مرحله برای یک عضو جدید است. فرد در این مرحله، به یک سنگ نتراشیده تشبیه می‌شود که باید از طریق ابزارهای نمادین، روی شخصیت خود کار کند. آموزه‌های این درجه بر مفاهیمی چون رازداری، اطاعت و جستجوی چیزی که "نور" (معرفت) نامیده می‌شود، تمرکز دارد. نمادهای کلیدی این درجه عبارت‌اند از:

• گونیا و پرگار: از نمادهای اصلی فراماسونری که در این درجه، گونیا روی پرگار قرار دارد و به عنوان نمادی از غلبه ماده بر روح در نظر گرفته می‌شود.
• چکش سنگ‌تراشی (Gavel): نمادی از نیرویی که برای زدودن نواقص از شخصیت به کار می‌رود.
• پیش‌بند سفید: ساخته شده از پوست بره که به عنوان نماد پاکی معرفی شده و اولین چیزی است که یک عضو دریافت می‌کند.

مراسم این درجه، به صورت نمادین، یک تولد دوباره را برای فرد به تصویر می‌کشد. چشمان نامزد در بخشی از مراسم بسته است که نمادی از ناآگاهی اوست و در طول مراسم، به سمت "نور" هدایت می‌شود.

۲. درجه دوم: رفیق (Fellowcraft)

پس از گذراندن دوره شاگردی، عضو می‌تواند به درجه دوم ارتقا یابد. این درجه بر اهمیت دانش و منطق تأکید دارد. دوره "رفیق" را می‌توان به دوره کسب تجربه تشبیه کرد. در این مرحله، فرد با مفاهیم علوم و هنرهای هفت‌گانه (دستور زبان، بلاغت، منطق، حساب، هندسه، موسیقی و نجوم) آشنا می‌شود. نمادهای مهم این درجه شامل:

• دو ستون، یاکین و بوعز (Jachin and Boaz): برگرفته از دو ستون برنزی در ورودی معبد سلیمان که به ترتیب نماد "استقرار" و "قدرت" هستند.
• پلکان مارپیچ: نمادی از صعود تدریجی به سمت دانش.
• حرف G: که در مرکز یک ستاره پنج‌پر قرار دارد و تفاسیری چون "هندسه" (Geometry) و "خدا" (God) یا "معمار بزرگ کائنات" (Great Architect of the Universe) برای آن ارائه شده است.

۳. درجه سوم: استاد ماسون (Master Mason)

این درجه، آخرین مرحله از درجات لژ آبی است. یک فراماسون پس از رسیدن به این درجه، عضوی کامل در لژ آبی شناخته می‌شود. محور اصلی این درجه، افسانه "حیرام ابیف" (Hiram Abiff)، معمار معبد سلیمان است.

طبق این افسانه، حیرام به دلیل خودداری از فاش کردن اسرار استادان، توسط سه نفر به قتل می‌رسد. داستان مرگ و پیدا شدن پیکر او، تمثیلی از وفاداری، پایبندی به عهد، مرگ و رستاخیز است. این درجه به فرد می‌آموزد که باید به اصول خود پایبند بماند. نمادهای این درجه عبارت‌اند از:

• تابوت، جمجمه و استخوان‌های متقاطع: نمادهای فناپذیری و مرگ.
• شاخه اقاقیا: نمادی از جاودانگی.
• ماله (Trowel): ابزاری که برای پخش کردن ملات به کار می‌رود و در اینجا نماد "عشق برادرانه" است که اعضا را به هم متصل می‌کند.

پس از رسیدن به درجه استاد ماسون، فرد می‌تواند در لژ آبی باقی بماند یا مسیر خود را در یکی از دو شاخه اصلی دیگر، یعنی "رایت اسکاتلندی" یا "رایت یورک" ادامه دهد.

بخش دوم: مسیرهای تکمیلی؛ رایت اسکاتلندی و رایت یورک

این دو "رایت"، به عنوان مسیرهایی برای مطالعه بیشتر آموزه‌های لژ آبی عمل می‌کنند. انتخاب بین این دو مسیر به تمایل فرد بستگی دارد.

الف) رایت اسکاتلندی (The Scottish Rite)

رایت اسکاتلندی، که ریشه‌های آن به فرانسه بازمی‌گردد، دارای ساختاری با درجات متعدد است. این رایت شامل ۲۹ درجه است که پس از سه درجه لژ آبی قرار می‌گیرند و مجموعاً ۳۳ درجه را تشکیل می‌دهند. درجه ۳۳ در این رایت، یک درجه افتخاری و اداری است.

درجات رایت اسکاتلندی در چهار مجموعه یا "بدنه" (Bodies) سازماندهی شده‌اند:

• لژ کمال (Lodge of Perfection) - درجات ۴ تا ۱۴: این مجموعه از درجات، به بررسی عمیق‌تر افسانه حیرام و مفاهیم مرتبط با آن می‌پردازد.
• شورای شاهزادگان اورشلیم (Council of Princes of Jerusalem) - درجات ۱۵ و ۱۶: این دو درجه، داستان بازسازی معبد دوم اورشلیم را روایت می‌کنند.
• بخش رز-کروا (Chapter of Rose Croix) - درجات ۱۷ و ۱۸: این بخش، ماهیتی فلسفی و معنوی دارد.
• کنسیسوری (Consistory) - درجات ۱۹ تا ۳۲: این درجات، اعضا را به مقابله با جهل، استبداد و تعصب فرامی‌خوانند.

آخرین درجه اصلی این مسیر، درجه ۳۲: استاد راز شاهی (Master of the Royal Secret) است که به دنبال هماهنگ‌سازی آموزه‌های قبلی است.

ب) رایت یورک (The York Rite)

رایت یورک، که ساختار آن بیشتر در آمریکا شکل گرفته، مجموعه‌ای از سه بدنه مستقل ماسونی است.

• بخش طاق سلطنتی (Royal Arch Chapter): این بخش، داستان "کلمه گمشده" استاد ماسون را دنبال می‌کند.
• شورای ماسون‌های سلطنتی و منتخب (Council of Royal & Select Masters): به وقایع پیش از مرگ حیرام ابیف و چگونگی حفظ اسرار می‌پردازد.
• فرماندهی شوالیه‌های معبد (Commandery of Knights Templar): عضویت در این بخش نیازمند اقرار به ایمان مسیحی است و بر اساس سنت‌های شوالیه‌های معبد بنا شده است.

مطالب از کتاب اخلاق و اصول فراماسونری | Morals and dogma

(میتوانید برای تهیه کتاب به صورت اختصاصی رو متن کلیک کنید)

نتیجه‌گیری

ساختار فراماسونری، از لژ آبی تا درجات رایت اسکاتلندی و یورک، یک مسیر نمادین برای آموزش اصول اخلاقی و فلسفی است. هر درجه، با داستان‌ها و نمادهای خود، مفاهیمی را به اعضا منتقل می‌کند. این سفر، از کار بر روی خود در درجه شاگرد تازه‌وارد آغاز می‌شود، با کسب دانش در درجه رفیق ادامه می‌یابد و با بررسی مفاهیم وفاداری و مرگ در درجه استاد ماسون به مرحله جدیدی می‌رسد.

مسیرهای تکمیلی رایت اسکاتلندی و یورک، این آموزه‌ها را گسترش می‌دهند و به فرد امکان می‌دهند تا درک خود را از مفاهیمی چون وظیفه، عدالت، و حقیقت عمیق‌تر کنند. در نهایت، فراماسونری یک سیستم چندلایه است که هدف آن، همانطور که خود اعلام می‌کند، پرداختن به اصول اخلاقی و فلسفی از طریق یک ساختار مبتنی بر تمثیل و نماد است.